• DAWNE DZIEJE

    • 1603

      Historia oświaty w Zerzniu zaczyna się- przynajmniej według zachowanych pisanych źródeł już w 1603 roku . Istniała wtedy w osobnym budynku – szkoła parafialna, której rektorem był Maciej z Karczewa, a kantorem ( śpiewakiem - organistą ) Maciej z Koszyna. Rektor pobierał 6 zł rocznie za prowadzenie szkoły. Pierwsza udokumentowana informacja o istnieniu szkoły parafialnej w Zerzniu pochodzi ze sprawozdania z wizytacji parafii przez biskupa poznańskiego Wawrzyńca Goślickiego.

      W 1617 roku budynek szkolny został zniszczony .

       

      Trojak Zygmunt III Waza Kraków 1603 r.


       

    • 1841

      W 1841 roku powstała w Zerzniu pierwsza szkoła elementarna. Liczyła 25 uczniów- w tym 20 chłopców i 5 dziewczynek. Dzieci pochodziły z trzech warstw społecznych: 10- pochodzenia szlacheckiego, 3- pochodzenia mieszczańskiego, 12- pochodzenia chłopskiego. Wszystkie dzieci, były wyznania rzymsko-katolickiego. Nauczał jeden nauczyciel. Szkoła mieściła się w wynajętym budynku


       

    • 1903

       Na terenie parafii Sekcja Oświaty przy Komitecie Obywatelskim gminy Zagóźdź założyła 6 klas początkowych, uczęszczało do nich z 22 wsi ok. 500 uczniów. Nie dla wszystkich dzieci starczyło  miejsca .


       

    • 1914 

      W 1914 roku w poszczególnych wsiach powstawały ochronki (szkoły)  Lokale wynajmowano od okolicznych mieszkańców, Najbliższa była w Borkowie. W 1915 szkoły przeszły pod opiekę proboszcza z Zerznia – Józefa Kajrukszto, a później Kazimierza Merklejna . W 1914 do 3 klas uczęszczało 77 dzieci.


       "Aby przyśpieszyć rozwój oświaty rozpoczęto tworzyć w 1914 roku, w poszczególnych wioskach ochronki. Ochronki powstały w Falenicy, w Błotach, w Kaczym Dole (obecnie Międzylesie) oraz w Borkowie. Lokale wynajmowano w prywatnych domach. W ochronkach początkowo nauczano według systemu narzuconego przez rząd rosyjski, lecz już w maju 1915 roku rozpoczęto systematyczny wykład nauk początkowych z podręczników polskich, nie zaniedbując też śpiewu, gimnastyki i nauki zręczności (wyplatanie koszyków, słomianek, kapeluszy)”


       5. 1Ks. Waldemar Wojdecki, Historia kościoła i parafii Zerzeń 

      Warszawa 1970. Maszynopis w zbiorach parafialnych

       

    • 1915

       W ochronkach uczono początkowo według rosyjskiego systemu nauczania ale od maja tego roku uczono już z podręczników polskich.

      We wrześniu 1915 r. władze niemieckie okupujące Warszawę przerwały działalność Komitetu Obywatelskiego, a tym samym działalność Sekcji Oświaty. Spowodowało to przejście ochronek pod opiekę proboszcza parafii Zerzeń- księdza Józefa Kajrukszto, a po jego odejściu funkcję ich opiekuna sprawował ksiądz Kazimierz Merklejn.


       

    • 1916

       Najbliżej Zerznia znajdowała się ochronka w Borkowie- w której pracowała Lodzia Koziszczanka, a później dwie nauczycielki z Ostrołęki. W 1916 roku ochronkę przeniesiono do domu Bielickich, w którym wynajmowano jedną izbę. Do ochronki uczęszczało wówczas około 20 dzieci, które uczyły się rachunków, pisania i czytania8. W tym czasie dziećmi z ochronki zajmował się pan Szymon Bończak. Działalność ochronki uległa zawieszeniu, gdy powołano go do wojska. Po wojnie z powodu braku nauczyciela wynajęto do opieki nad dziećmi chłopa Mikołaja Sikorę.


       

    • 1922

      1 XII 1922 roku nauczycielem w szkole w Zerzniu został Ignacy Leonard Kałęcki. Była to szkoła jednoklasowa- zajmująca w budynku rodziny Szczakowskich jeden pokój, którego wyposażenie stanowiły 5-cio osobowe ławki i tablica..

      W 1924 roku szkoła liczyła 3 oddziały do których uczęszczało 77 dzieci.

      Ponieważ ilość dzieci zwiększała się, wynajęto dodatkowo jedną izbę u rodziny Witaków oraz salę w domu parafialnym, zatrudniono nauczycielkę- Zofię Kowalczykównę, a obowiązki kierownika szkoły powierzono L. Kałęckiemu.


       

      1924 

      Około tego roku nauczycielem w Borkowie został Władysław Wojtyszko. Szkoła mieściła się wtedy w domu Pawła Kowalskiego, a prawie wszyscy uczniowie nosili białe kołnierzyki. Był to zwyczaj wprowadzony przez Wacława Wojtyszkę- z czego był bardzo dumny. Dla mieszkańców była to szkoła, choć brak jest dokumentacji szkolnej,

       

       

       




       

    •  1925 

      Jedno pomieszczenie w domu parafialnym oddano szkole. Zatrudniono nauczycielkę Zofię Kowalczykównę, a kierownikiem został Leonard Kałęcki.


       

    • 1928 

       W roku szkolnym 1928/1929 była to szkoła trzyklasowa (składająca się pięciu oddziałów) do której uczęszczało 190 uczniów. Wówczas po raz pierwszy na dokumentach widnieje okrągła pieczęć szkoły o treści: “Publiczna Szkoła Powszechna- Zerzeń”



       

       

       

       

       




       

    •  1929 

       To już czteroklasowa szkoła. Zatrudniono kolejnego nauczyciela: Wacława Wojtyszko ( dotychczasowego nauczyciela z Borkowa).


       

    • 1932

       17 kwietnia 1932 roku na zebraniu gromadzkim wsi: Zerzeń, Zbytki, Wólka Zerzeńska, Borków, Kuligów podjęto decyzję o postawieniu nowego budynku szkolnego w Zerzniu. Powołano Komitet Budowy Szkoły w skład którego weszli:   - kierownik szkoły w Zerzniu: Leonard Kałęcki,   - z Rady Gminnej: Wacław Wojtyszko i Mikołaj Figura,- z Dozoru Szkolnego: ksiądz proboszcz Anastazy Chabowski i Bargiel Andrzej, ze wsi Zbytki:  Gawryszewski Paweł (wójt gminy), Figura Walenty, ze wsi Zerzeń: Rogowski Stanisław (sołtys), Cieciorko Antoni, ze wsi Borków: Prokosiński Walenty, Bochenek Antoni, ze wsi Wólka:      Onyszko Roman (właściciel ziemski), Ajdacki Szymon,Galle Stanisław, ze wsi Kuligów:  Plewka Szymon.

       Podczas zebrania mieszkańcy postanowili opodatkować się w wysokości 20 złotych. Ksiądz A. Chabowski przekazał 500 zł należnych mu od gminy z tytułu wynajmu sali parafialnej.


       24 kwietnia 1932 roku na posiedzeniu Komitetu wybrano zarząd. Funkcję przewodniczącego powierzono Leonardowi Kałęckiemu, zastępcą został Paweł Gawryszewski, na skarbnika wybrano ks. A. Chabowskiego, a sekretarzem został Wacław Wojtyszko16.

      Zbieraniem składek zajmowali się wyznaczeni członkowie Komitetu, posiadali oni legitymacje z pieczątką szkoły oraz specjalne kwitariusze na których potwierdzali wpłaty. Zebrane pieniądze przekazywali skarbnikowi. Dodatkowe fundusze pozyskiwano z:   dobrowolnych ofiar składanych do puszek po mszy przed kościołem, loterii fantowych prowadzonych przez gospodynie z tych wsi, zabaw tanecznych urządzanych na placu szkolnym i w sali parafialnej, przedstawień teatralnych urządzanych przez kółko dramatyczne istniejące przy komitecie, wynajmowania placu szkolnego pod karuzele i huśtawki,· opłat uiszczanych przez właścicieli kramów wystawianych w trakcie odpustu .

      Rozpoczęcie budowy szkoły przedłużało się, ponieważ zbiórka pieniędzy przebiegała niezbyt sprawnie.

      Komitet Budowy otworzył rachunek czekowy w Komunalnej Kasie Oszczędności, współpracował z powiatowym Komitetem Budowy Szkół.


      Budynek szkolny projektował architekt inżynier Bohdan Lewandowski (dokumenty ocalały i znajdują się w szkole). Na wszystkie roboty: murarskie, ciesielskie, szklarskie itp. ogłaszane były przetargi. Spośród ofert wybierano wykonawców najsolidniejszych i najtańszych. Członkowie Komitetu byli bardzo zaangażowani w sprawy budowy. Osobiście wybierali materiały budowlane, które były przewożone furmankami mieszkańców.

       

       


       Dnia 4 października 1932 roku rozpoczęto roboty murarskie. Z powodu niskich funduszy ustalono, że początkowo zostaną wybudowane tylko dwie izby lekcyjne, zaś później w zależności od dopływu gotówki będą dobudowywane następne pomieszczenia. Osoby nie mogące uiścić składek mogły je odpracować przy budowie.


      Dnia 18 grudnia 1932 r. wyświęcono budynek nowej szkoły, a 22 grudnia 1932 roku nastąpiło jej otwarcie z udziałem Inspektora. W latach następnych szkołę rozbudowywano.


      1934 

       Dnia 3/9 stycznia 1934 roku przeniesiono klasy I , II i IV do nowego budynku. Pomieszczenia szkoły zostały ubezpieczone na kwotę 10000 złotych jako własność czterech wsi.

       

       

       

       

       

       



       


       

    •   1935

       W budynku szkolnym urządzano zabawy taneczne, na placu szkolnym odbywały się apele przy maszcie flagowym. Działała drużyna harcerska składająca się z czterech zastępów, prowadzona przez Wacława Wojtyszkę; założono kółko dramatyczne przedstawiające sztuki na specjalnie wybudowanej scenie. Działała biblioteka i Szkolna Kasa Oszczędności. Organizowano wycieczki krajoznawcze oraz tematyczne. Stopniowo wzrastała ilość pomocy naukowych oraz sprzętu. Nauczyciele uczestniczyli w kursach, konferencjach metodycznych, lekcjach otwartych, uzupełniali wykształcenie.

       

       

       

       




       

    •  1937 

       Od roku 1937/1938 szkoła była Szkołą Powszechną II- stopnia. Uczęszczało do niej 236 uczniów, liczyła 6 oddziałów.

       


         

    •  1938

       Postanowiono odbudować w części frontowej trzy sale: dwie na górze i jedną na dole jako szatnia oraz mieszkanie dla kierownika.


       

    •  1939

       We wrześniu nie rozpoczęto zajeć lekcyjnych - uniemożliwił to wybuch II wojny światowej. 


       

    • 1940

        Zajęcia w szkole w Zerzniu rozpoczęły się dopiero dnia 8 stycznia 1940 roku. Trudno jest ustalić ilu uczniów uczęszczało wtedy do szkoły, bowiem dokumentacja z tego okresu, zachowała się w stanie szczątkowym. 

       18 marca 1940 roku budynek szkolny zajęły wojska niemieckie. Po zajęciu szkoły przez Niemców, nauka odbywała się w domach okolicznych gospodarzy: Madejaków, Gąsiorowskich, Sierpińskich i Gawryszewskich. Tajne nauczanie historii, języka polskiego, geografii, prowadzone było głównie przez Leonarda Kałęckiego i Wacława Wojtyszkę. Wójt gminy Wawer- Stanisław Krupka zorganizował dla starszej młodzieży dokształcający kurs rolniczy.

       


       

    •  1944 

      W sierpniu 1944 roku linia frontu przebiegała przez Zerzeń, Zbytki i Wólkę. Ludność musiała opuścić swe domostwa. Po wyzwoleniu prawobrzeżnej części Warszawy mieszkańcy wrócili na swe gospodarstwa. Budynek szkoły był całkowicie zniszczony.  Pod koniec roku rozpoczęto nauczanie w budynku S. Rogowskiego w pobliżu starej stacji kolejki w Międzylesiu, a do pracy w szkole  powrócili  L. Kałęcki i W. Wojtyszko.

      Zniszczony kościół parafialny (wł.  J. Lepianka)


       

    • 1946

      Idea budowy szkoły odżyła na nowo. Prowadzeniem głównych spraw organizacyjnych zajął się L. Kałęcki. Tym razem pomogły władze terenowe. Gmina Wawer i zarząd powiatowy wyasygnowały na ten cel pieniądze oraz przekazały drewniany barak.Cegły uzyskano z budynku dawnej szkoły oraz z innych zniszczonych domów w Warszawie. Mieszkańcy pomimo trudnej sytuacji materialnej, ponownie zaczęli zbierać pieniądze na budowę szkoły. Byli na tyle hojni i pomocni, że pod koniec 1946 roku była ona już ukończona. Wójt gminy- Stanisław Krupka- jeden z członków Komitetu Budowy- był bardzo zaangażowany w budowę szkoły.

       Szkoła rozwijała się dynamicznie. W latach pięćdziesiątych do grona pedagogicznego dołączało wielu nowych nauczycieli: Stanisława Czechowska, Władysław Świeczko, Halina Ślusarczyk, Zofia Gralak, Alicja Jankowska.

      Kierownik L. Kałęcki dążył do tego, aby szkoła była wyposażona w odpowiedni sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne. Starał się zainteresować uczniów historią dzielnicy, w której mieszkali. Jako zamiłowany fotograf prowadził przy szkole kółko fotograficzne.

      Ewa Wojtyszko prowadziła tzw. "bibliotekę wędrującą"- z biblioteki w Wawrze wypożyczała książki, które przywoziła do szkoły w Zerzniu i udostępniała je uczniom i mieszkańcom. "Biblioteka" cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem.

       Z powodu zwiększającej się liczby uczniów, po raz kolejny w historii szkoły kierownictwo było zmuszone wynajmować pomieszczenia na zajęcia dydaktyczne.

       

       

       

       

       

       

       




       

       


       

    • 1957

      Rozpoczęto budowę nowej szkoły w ramach akcji „1000 szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego” . 


       

  • RODO

  • DEKLARACJA DOSTĘPNOŚCI

    • Logowanie

    • Kontakt

      • Szkoła Podstawowa Nr 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie
      • 22 277 11 23
      • ul. Przygodna 2 03-991 Warszawa 03-991 Warszawa Poland
  • Nagłówek

  • Liczba wizyt

    liczba odwiedzin: 4286
  • Galeria zdjęć

      brak danych